ویتوریو پوزو، مردی که در برابر یک استادیوم ایستاد

 سلام فاشیستی قبل از مسابقات جام جهانی

اختصاصی آسمونی

نوشته از مهدی زارعی

  سالها قبل، وقتی گروهی از خبرنگاران ایتالیایی، بیل شنکلی مربی مشهور لیورپول را محاصره کرده بودند و هرکدام، سوالی از شنکلی می پرسید، مربی بزرگ از طریق مترجم خود گفت: « زبان شما را نمی فهمم و نمی دانم چه می گویید. اما هر چه می گویید، با شما مخالفم!» هرچند ظاهر این ماجرا، بیشتر شبیه یک داستان طنز است، اما واقعیت بزرگی را در خود دارد. یک مربی و بازیکنانش در یک تیم، قبل از هر چیز باید بتوانند با تمام عواملی که داخل و بیرون زمین، مقابلشان قرار می گیرند، مبارزه کنند. اگر آنها نتوانند از پس عوامل مخالف بر آیند، قبل از ورود به زمین، از حریفشان عقب افتاده اند. یکی از مهمترین این نیروها، هوادارانی هستن که ممکنه از تیم متنفر باشند و تمام تلاش خود را انجام دهند که تیم شکست بخورد. در این شرایط، شکست دادن آنها نیاز به توانایی های روحی یک تیم دارد که این توانایی از طریق مربی به آنها انتقال پیدا می کند. در اولین مرحله جام جهانی 1938، وقتی ایتالیا مداقع عنوان قهرمانی در برابر نروژ، آماده مسابقه شد، در هنگام سرود ملی ایتالیا، بازیکنای آتزوری دستهای خودشان رو بالا بردند و سلام فاشیستی دادند. سلامی یادآور دوران شکوه امپراتوری روم باستان که بعد از روی کار اومدن بنیتو موسولینی در ایتالیا، نماد حزب فاشیست شده بود. چهار سال قبل هم ایتالیایی ها در تمام مسابقات این کار را می کردند. حتی داورها را مجبور به این کار می کردند. اما آن مسابقات در ایتالیا بود و کسی نمی تونست با میزبان مخالفت کند. اما در جام جهانی 1938 شرایط فرق داشت.

مسابقات جام جهانی 1938 بازیها در فرانسه بود و انبوهی ایتالیایی مخالف موسولینی که از کشور خود فرار کرده بودند، حالا به استادیوم ها می آمدند و می خواستند به هرشکل ممکن با دیکتاتوری موسولینی مخالفت کنند. چنین شد که وقتی سلام فاشیستی بازیکنان ایتالیا شروع شد، انبوه ایتالیایی های فراری به همراه تماشاگران فرانسوی اعتراض خود  را با سوت و هو، شروع کردند. یک استادیوم علیه ایتالیا شده بود و می خواست ترس را به این تیم تزریق کند. مربی ایتالیا ویتوریو پوزو می دانست که باید هرچه سریعتر در برابر یک استادیوم بایستد و این ترس را از بین ببرد. به همین خاطر به بازیکنانش دستور داد که دستهای خود را در حالت سلام فاشیستی بالا نگه دارند. سرود ملی تمام شد، اما او نگذاشت که دست بازیکنان پایین بیاید. سوت و دشنام تماشاگرها ادامه داشت و پوزو هم به بازیکنانش گفت این قدر دستها را بالا نگه دارند که تماشاگرها تسلیم شده و سکوت کنند. تو اون لحظه، پوزو به منفورترین شخصیت داخل استادیوم تبدیل شد و همه، او را یک مهره سیاسی در خدمت موسولینی می دیدند. خیلی ها یادشان می آمد او حتی بازیکنان ایتالیا را بر سر مزار سربازان کشته شده ایتالیایی در جنگ جهانی اول برده بود و به آنها گفته بود قهرمانی ایتالیا در جام جهانی، در برابر فداکاری این سربازان، کار خاصی نیست. اما «ارباب پیر فوتبال ایتالیا» فقط یک هدف داشت. می خواست قبل از شروع بازی، یک استادیوم را شکست دهد. شاید اگر، این گونه روحیه را به تیم خود برنمی گرداند، تیمش در یک مسابقه پایاپای نمی توانست در وقت اضافی(2-1) برنده شود و به مرحله بعد صعود کند. به قول پوزو «ما اول مقابل ترسمان برنده شدیم.»

ویتوریو پوزو ایتالیا روز به روز بهتر شد و بالاخره قهرمانی مسابقات رو از آن خودش کرد تا پوزو به تنها مربی تاریخ فوتبال تبدیل شود که از قهرمانی خود در جام جهانی دفاع می کند. با این حال وقتی ایتالیا در جنگ شکست خورد و فاشیستها کنار رفتند، خیلی ها این خاطرات را از یاد نبردند و پوزو را نوکر فاشیستها دانستند. به نظر آنها، اگر پوزو عاشق فاشیسم نبود، این قدر روی سلام فاشیستی تاکید نمی کرد. استادیوم های فوتبال یکی یکی، نام قهرمانای اسطوره ای مثل جوزپه مه آتزا، لوییجی فراریس، جیورجیو آسکارِلی و جیورجیو برتا را به خود گرفتند ولی هرگز ورزشگاهی تازه ساز به نام معمار قهرمانی های ایتالیا- ویتوریو پوزو- نشد. سالها بعد از مرگ پوزو بود که اسناد منتشره نشان داد که مربی تیم ملی ایتالیا، در دوران مربیگری اش، به مخالفان موسولینی کمک می کرد. در آن موقع معلوم شد که ارباب پیر، حاضر شد خودش را بدنام کند، اما تیمش هرگز مقابل هواداران رقیب، شکست نخورد.  

سلام فاشیستی