سبد سهام بورس

سبد سهام یا پُرتفُوی یا پورتفولیو (به انگلیسی: Portfolio) (به فرانسوی: Portefeuille) ترکیبی از سهام یا سایر دارایی‌ها است که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده‌است. در سال ۱۹۵۰ هری مارکوئیتز مدل اساسی پرتفولیو را ارائه کرد که مبنایی برای تئوری مدرن پرتفوی قرار گرفت. قبل از مارکوئیتز سرمایه‌داران با مفاهیم ریسک و بازده آشنا بودند ولی نمی‌توانستند آن را اندازه‌گیری کنند. سرمایه‌گذاران از قبل می‌دانستند که ایجاد تنوع مناسب است و به اصطلاح، نباید همهٔ تخم‌مرغ‌هایشان را در یک سبد بگذارند. با این حال مارکوئیتز اولین کسی بود که مفهوم پرتفولیو و ایجاد تنوع را به‌صورت علمی بیان کرد.

پرتفولیو، در عبارت ساده، به ترکیبی از دارایی‌ها گفته می‌شود که توسط یک سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری تشکیل می‌شود. از نظر تکنیکی، یک پرتفولیو دربرگیرندهٔ مجموعه‌ای از دارایی‌های واقعی و مالی سرمایه‌گذاری یک سرمایه‌گذار است. مطالعهٔ تمام جنبه‌های پرتفولیو، مدیریت پرتفولیو نام دارد. قانون شمارهٔ یک مدیریت پرتفولیو، ایجاد تنوع است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.

هدف از تشکیل سبد سهام چیست؟

پرتفوی به زبان ساده، به ترکیبی از دارایی‌ها گفتـه می‌شود که توسط افراد برای سرمایه‌گذاری تشکیل می‌شود. مطالعه تمام جنبه‌های پرتفولیو، مدیریت پرتفوی نام دارد. قانون شماره یک مدیریت پرتفوی، ایجاد تنوع در دارایی‌ها است. به عبارت دیگر، هدف از تشکیل پرتفوی  تقسیم کرد‌ن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند دارایی است. بدین ترتیب، سود یک دارایی می‌تواند ضرر دارایی دیگر را جبران کند.

فرض کنید شما قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام را دارید و کل دارایی خود را در یک نماد صرف می‌کنید. با این کار ریسک سرمایه‌گذاری شما بسیار بالا رفتـه و به نوعی هم از ریسک سیستماتیک بازار تاثیر می‌پذیرید و هم از ریسک صنعت و شرکت که به طبع برای افراد ریسک‌گریز این نوع سرمایه‌گذاری مطلوبیت کمتری خواهد داشت.

مزیت مهم در تشکیل سبد سهام

• کنترل ریسک سرمایه‌گذاری
• بازدهی مناسب با توجه به ریسک سرمایه گذار
• آرامش ذهنی سرمایه‌گذار
• جابجایی سریع بین دارایی‌ها
• حداقل رساند‌ن اشتباه سرمایه گذاری

معرفی انواع پرتفوی یا سبد سهام

چینش پرتفوی سرمایه‌گذاری متناسب با ویژگی‌های شخصی و میزان ریسک‌پذیری فرد سرمایه‌گذار، می‌تواند متفاوت بود‌ه و بعضا افرادی که قصد کسب بازدهی بیشتری دارند، پرتفوی خود را با دارایی‌های پرریسک و افراد ریسک‌گریز از دارایی‌هایی نظیر صندوق‌های با درآمد ثابت و دارایی‌های کم ریسک استفاده می‌کنند. در ادامه، به معرفی انواع پرتفوی متناسب با اشخاص مختلف خواهیم پرداخت:

پرتفوی ترکیبی

پرتفوی ترکیبی، از ترکیب دارایی‌های که همبستگی بسیار کمی با هم دارند ایجاد می‌شود. برای مثال، بخشی از آن در سهام، بخشی در صندوق با درآمد ثابت و بخشی دیگر به صندوق‌های طلا اختصاص یابد. همبستگی میان این دارایی‌ها بسیار کم است.

برای مثال، اگر بازار سهام دچار ریزش شود در عملکرد صندوق‌های درآمد ثابت اخلالی به‌وجود نمی‌آید. تغییرات در قیمت واحدهای صندوق‌های طلا هم متناسب با تغییر قیمت انس جهانی طلا است. بنابراین می‌توان گفت که همبستگی بین صندوق طلا با سهام بسیار کم است.

پرتفوی سرمایه‌گذاری

همان‌طور که از اسمش معلوم است، هدف از تشکیل این سبد سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری با هدف کسب بازدهی بیشتر در آینده انجام می‌شود. یعنی افراد در دارایی‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که ارزششان در گذر زمان افزایش پیدا می‌کند و با بازدهی همراه هستند. بخشی از این سبد سرمایه‌گذاری می‌تواند به سرمایه‌گذاری در سهام تعلق گیرد و بخشی دیگر به پروژه‌های ساختمانی و عمرانی.

پرتفوی تهاجمیِ سهم محور

این پرتفوی برای افراد ریسک‌پذیر مناسب است. ترکیب پرتفوی تهاجمی به‌صورتی است که از دارایی‌های پرریسک، همراه با بازدهی بالا تشکیل می‌شود. مثلا قسمتی از سبدسهام به خرید سهام شرکت‌های نوپا اختصاص پیدا می‌کند، قسمتی دیگر به خرید کوین‌های تازه‌وارد به ارزهای دیجیتال و غیره.

پرتفوی تدافعی سهم محور

پرتفوی تدافعی، متشکل از سهام شرکت‌هایی است که تولیدکننده محصولات ضروری برای زندگی هستند یعنی تمرکزش روی کالاهای اساسی است. سهام این شرکت‌ها معمولا در مقابل روندهای نزولی بازار و وضعیت اقتصادی نامناسب مقاومت می‌کنند و در روندهای صعودی هم عملکرد خوب و قابل قبولی دارند.

پرتفوی متمرکز بر درآمد حاصل از سهم

تمرکز این نوع سبد سرمایه‌گذاری بیشتر روی سود تقسیمی شرکت‌ها (درآمد حاصل از سهم) به سهامداران است. در واقع این پرتفوی، به دنبال ایجاد یک جریان نقدی مثبت به داخل سبد سهام است. سهم‌های تدافعی با سود تقسیمی بالا می‌توانند در این نوع سبد سرمایه‌گذاری جای گیرند.

پرتفوی سفته‌بازانه متمرکز بر سهم

اگر ریسک‌پذیری بالایی دارید، این نوع سبد سهام به کار شما می‌آید. برای مثال، خبر تولید یک داروی جدید یا تولید نوعی واکسن که احتمالا به نتیجه برسد، توسط یک شرکت دارویی منتشر می‌شود. سرمایه‌گذاری در این نوع شرکت‌ها با ریسک بالایی همراه است. چون ممکن است بعد از مدتی پروژه با شکست همراه شود. در آن صورت ارزش سهام آن شرکت کاهش خواهد یافت.